IPX – co oznacza ten parametr i jak sprawdzić poziom wodoszczelności swojego urządzenia?

Codzienny kontakt z wodą to dla elektroniki ryzyko, które często kończy się uszkodzeniem sprzętu. Wystarczy deszcz, przewrócony kubek z kawą lub kąpiel z telefonem w kieszeni. Dlatego większość producentów podaje dziś informację o stopniu ochrony IP lub IPX, który określa, jak bardzo obudowa urządzenia zabezpiecza wnętrze przed wnikaniem wody. Zrozumienie tego oznaczenia pozwala uniknąć błędów, które mogą kosztować utratę gwarancji lub sprzętu.

Czym jest oznaczenie IPX?

Skrót IP pochodzi od angielskiego Ingress Protection, co w dosłownym tłumaczeniu oznacza „ochronę przed wnikaniem”. To międzynarodowy standard IEC 60529, stosowany w elektronice, urządzeniach przemysłowych, a dziś także w smartfonach, słuchawkach czy zegarkach.

Oznaczenie ma postać IPXY, gdzie pierwsza cyfra (X) odnosi się do ochrony przed ciałami stałymi, a druga (Y) – do ochrony przed wodą. Jeśli producent nie testował urządzenia pod kątem pyłu lub kurzu, używa litery X. Przykład: IPX7 oznacza, że sprzęt nie ma zdefiniowanego poziomu ochrony przed kurzem, ale przeszedł test wodoszczelności odpowiadający poziomowi 7.

Dla użytkownika oznacza to jedno – im wyższa liczba po literze X, tym większa odporność na wodę. Ale nie zawsze w pełnym sensie. IP nie oznacza, że urządzenie jest w 100% wodoodporne. To tylko wynik konkretnego testu laboratoryjnego w określonych warunkach – o których warto wiedzieć, zanim sprzęt trafi pod kran lub do basenu.

Jak testuje się wodoszczelność sprzętu elektronicznego?

Testy wodoszczelności prowadzi się według zasad ustalonych przez normę IEC 60529. Każdy poziom IP ma swój ściśle opisany scenariusz testowy – czas trwania, głębokość zanurzenia, kąt padania wody, ciśnienie strumienia.

Na przykład:

• IPX4 – urządzenie jest spryskiwane wodą z każdej strony przez co najmniej 10 minut. Woda może padać pod różnymi kątami, a sprzęt musi działać bez przerwy,
• IPX6 – test polega na kierowaniu silnego strumienia wody pod ciśnieniem 100 kPa z odległości 3 metrów przez 3 minuty,
• IPX7 – urządzenie zanurza się na głębokość 1 metra na 30 minut. Po wyjęciu nie może występować wnikanie wody do wnętrza w stopniu zakłócającym działanie,
• IPX8 – oznacza test zanurzenia głębiej niż 1 metr, przez czas określony przez producenta (często 1,5 m na 60 minut lub więcej).

W praktyce sprzęt może być znacznie bardziej odporny, niż wskazuje jego certyfikat – ale producent odpowiada tylko w granicach testu. Dlatego telefon z IP68 może przetrwać chwilowe zanurzenie w basenie, ale nie długą kąpiel w słonej wodzie.

IPX4, IP67, IP68 – co oznaczają poszczególne poziomy ochrony

Odczytanie kodu IP nie jest trudne, jeśli zna się logikę systemu. Poniżej wyjaśnienie najczęściej spotykanych oznaczeń w elektronice użytkowej.

• IPX4 – ochrona przed zachlapaniem z dowolnego kierunku. Urządzenie wytrzyma deszcz, pot lub mycie rąk w pobliżu. Popularne w słuchawkach bezprzewodowych i smartwatchach sportowych.
• IPX5 – zabezpieczenie przed strumieniem wody z dyszy. Odpowiada np. silnemu prysznicowi.
• IPX6 – ochrona przed mocnym strumieniem wody lub falami. Sprzęt może leżeć na pokładzie łodzi i dalej działać.
• IPX7 – możliwość zanurzenia na głębokość do 1 m przez 30 minut. Typowe dla wielu smartwatchy i sportowych kamer.
• IPX8 – zanurzenie głębsze niż 1 m, przez dłuższy czas, zgodnie z deklaracją producenta.
• IP67 – pełna odporność na kurz (6) i odporność na zanurzenie do 1 m (7). Najczęściej spotykany standard w nowoczesnych smartfonach.
• IP68 – pełna ochrona przed pyłem i większa wodoszczelność niż IP67. W praktyce pozwala na zanurzenie w wodzie słodkiej nawet do 1,5–2 m przez 30–60 minut, w zależności od producenta.

Oznaczenie IP69K występuje głównie w sprzętach przemysłowych. Taki poziom ochrony pozwala na mycie urządzenia bardzo gorącą wodą pod wysokim ciśnieniem.

Czy wodoszczelność to, to samo co wodoodporność?

Nie, te pojęcia, choć brzmią podobnie, opisują zupełnie inne poziomy ochrony. Wodoodporność oznacza odporność na krótkotrwały kontakt z wodą — deszcz, zachlapania, pot, czyli sytuacje, w których ciecz nie przenika do wnętrza urządzenia. Wodoszczelność to już wyższy standard. Urządzenie uznawane za wodoszczelne, zgodnie z oznaczeniem IPX7 lub IPX8, może być zanurzone w wodzie na określoną głębokość i przez konkretny czas bez utraty funkcjonalności. Różnica sprowadza się więc do skali ochrony i tego, jak długo sprzęt wytrzyma działanie wody. Sprzęt z IPX4 poradzi sobie w ulewie, ale nie przetrwa kąpieli, natomiast urządzenie z IP68 może przebywać pod wodą nawet przez godzinę, o ile nie ma uszkodzeń i zostało dokładnie uszczelnione. W praktyce oznacza to, że każde z tych określeń mówi o innej granicy bezpieczeństwa — wodoodporność dotyczy codziennych sytuacji, wodoszczelność pozwala na faktyczne zanurzenie.

Jak dbać o urządzenie po kontakcie z wodą?

Parametr IP nie oznacza, że sprzęt jest niezniszczalny. Nawet urządzenie z IP68 wymaga odpowiedniego traktowania po kontakcie z wodą. Oto praktyczny schemat postępowania:

1. Wyłącz urządzenie. Nawet jeśli działa, wewnątrz mogła znaleźć się wilgoć. Wyłączenie zmniejsza ryzyko zwarcia.
2. Usuń nadmiar wody. Otrząśnij lub delikatnie osusz ręcznikiem z mikrofibry. Nie używaj suszarki – gorące powietrze może zdeformować uszczelki.
3. Oczyść porty i szczeliny. Jeśli urządzenie miało kontakt z wodą słoną lub chlorowaną, przepłucz je wodą destylowaną, by usunąć sól i minerały, które mogą powodować korozję.
4. Pozostaw do wyschnięcia. Odłóż sprzęt w przewiewne miejsce na kilka godzin. Większość producentów zaleca, by nie ładować go przez minimum 5 godzin po kontakcie z wodą.
5. Kontroluj uszczelki i obudowę. Po kilku miesiącach użytkowania uszczelki mogą się starzeć. Nawet drobne pęknięcie obudowy obniża klasę IP – i gwarancja nie obejmuje wtedy zalania.

Warto pamiętać, że certyfikat IP odnosi się do nowego, nieuszkodzonego sprzętu. Jeśli smartfon miał wymieniany ekran lub obudowę, jego odporność na wodę mogła spaść, nawet jeśli producent pierwotnie deklarował IP68. Jeżeli zależy Ci na sprzęcie, który łączy wysoką jakość z realną odpornością na wodę i kurz, nie musisz inwestować od razu dużych kwot. W Rentup znajdziesz urządzenia z certyfikatem IP, dostępne w elastycznym modelu wynajmu. Sprawdź naszą ofertę i wybierz sprzęt, który sprawdzi się w Twoich warunkach – bez ryzyka i bez nadmiernych kosztów na start.